ایاصوفیه از زیباترین بناهای
ساخت دست انسان ها میباشد که در طول اعصار متمادی از بلاهای طبیعی و غیر
طبیعی جان سالم به در برده است . در سال ۳۶۰ میلادی بنایی توسط کنستانتین
ساخته شد که به کلیسای حکمت مقدس شهرت یافت و تا سال ۴۰۴ میلادی که خشم
اوباش آن را به ویرانی نکشانده بود ، بعنوان کلیسای جامع مورد استفاده قرار
میگرفت . با این وجود یک سال بعد و در سال ۴۰۵ میلادی بنایی باشکوه تر و
بزرگتر از قبل توسط تودوسیوس دوم جایگزین کلیسای قبلی شد . همچنین در طول
قرون مختلف قسمت هایی نیز به این بنا اضافه شده که از آن جمله میتوان به
هشت ستونی که ” نروستین ” از بعلبک همراه با خود به قسطنطنیه آورد اشاره
کرد . این بنــــا مدتها بعنوان یکی از بزرگترین کلیساهای جامع جهان بشمار
میرفت تا اینکه زلزله ای مهیب گنبد بزرگ و زیبای آن را فروانداخت . در پی
این حادثه دولــــــت بیزانس از معمار معروف آن زمان یعنی ” تردیدات ” برای
بازسازی بنا دعوت کرد .
حاجیا صوفیا ( نام دیگر
ایاصوفیه ) در طول سال ها دچار تغییرات زیادی شد که از مهمترینشان تغییر
کاربری اش از کلیسا به مسجد بـــود . محمود اول اولین فردی بود که در ظاهر
ایاصوفیه تغییر ایجاد کرد و با اضافه کردن اماراتی از جمله مدرسه قرانی ،
کتابخانه و آشپزخانه به آن جلوه ی تازه ای داد و تغییرات اصلاحی بعدی را
نیز سلطان عبدالله در بنا ایجاد کرد . بعد ها پـــدر ترکیه یعنی مصطفی کمال
پاشا ( اتاتورک ) ایاصــــــوفیه را به موزه تغییر داد . جالب است بدانید
اولین مهندس معمار دنــــیا که یک بـــنا را برای مقابله با زلزله تقویت
کرده است ، سینان ترک بود که توسط ساختن دو مناره در دو طرف ایاصوفیه ، این
بنا را در مقابل زلزله و زمین لرزه حفظ کرده و باعث شد تا مهندسان امروزی
ایده ی وی را مورد تقدیر و ستایش خود قرار دهند . در زیر گنـــبد ایاصوفیه
یک سالن بزرگ قرار گرفته که وضیفه ی تحمل وزن گنبد را به عهده دارد . گنبد
بر روی چهار ستون ۱۱۸ یاردی قرار دارد و اندازه ی محوطه ی آن ۲۶۰ در ۲۰ پا
است که از سطح زمین ۲۱۰ پا فاصله دارد .
موزاییک ” دسیز ” در قرن ۱۲ الی
۱۳ میلادی به گالری فوقانی بنا اضافه شد . در دوره ی بیزانس این قسمت از
بنا به خاندان شاهی و درباریان اختصاص داده شده بود تا از شرقی ترین قسمت
آن شاهد اجرای مراسم نماز عشاء باشند . در ابتدا گنبد گالری با موزاییک های
پنتکوست و سرافم فرش شده بود ولی پس از زلزله ی ۱۸۹۴ میلادی که باعث
فروپاشی گنبد شد اکثرشان نابود شدند . بساری از اهالی ذوق و هنر معتقد اند
که این موزاییک ها گنجینه هایی از فرهنگ و هنر دنیای ما بوده است . در
فرهنگ مسیحیان از این موزاییک ها برای به ترسیم چهره ی حضرت مسیح (ع)
استفاده میکردند که خوشبختانه بقایایی از این موزاییک ها برای ما به یادگار
مانده که در آنها چهره های حضرت مسیح همراه با مادرش در آنها به هنرمندانه
ترین شکل ممکن طراحی شده است .
با وجود تمامی این حوادث و
مشکلات ، ایاصوفیه همچنان پابرجاست که این نشان از عشق مومنان و توجه بی
شائبه ی انها به این مکان مقدس میباشد . ایاصوفیه نمونه ی بارزی از هنر
باستانیان ما است که از گذشته برایمان به یادگار مانده است .
ادامه مطلب ...
![[SND]](http://dl.musickurdi.com/icons/sound2.gif){kind=icon}
