ایاصوفیه از زیباترین بناهای ساخت دست انسان ها میباشد که در طول اعصار متمادی از بلاهای طبیعی و غیر طبیعی جان سالم به در برده است . در سال ۳۶۰ میلادی بنایی توسط کنستانتین ساخته شد که به کلیسای حکمت مقدس شهرت یافت و تا سال ۴۰۴ میلادی که خشم اوباش آن را به ویرانی نکشانده بود ، بعنوان کلیسای جامع مورد استفاده قرار میگرفت . با این وجود یک سال بعد و در سال ۴۰۵ میلادی بنایی باشکوه تر و بزرگتر از قبل توسط تودوسیوس دوم جایگزین کلیسای قبلی شد . همچنین در طول قرون مختلف قسمت هایی نیز به این بنا اضافه شده که از آن جمله میتوان به هشت ستونی که ” نروستین ” از بعلبک همراه با خود به قسطنطنیه آورد اشاره کرد . این بنــــا مدتها بعنوان یکی از بزرگترین کلیساهای جامع جهان بشمار میرفت تا اینکه زلزله ای مهیب گنبد بزرگ و زیبای آن را فروانداخت . در پی این حادثه دولــــــت بیزانس از معمار معروف آن زمان یعنی ” تردیدات ” برای بازسازی بنا دعوت کرد .
حاجیا صوفیا ( نام دیگر ایاصوفیه ) در طول سال ها دچار تغییرات زیادی شد که از مهمترینشان تغییر کاربری اش از کلیسا به مسجد بـــود . محمود اول اولین فردی بود که در ظاهر ایاصوفیه تغییر ایجاد کرد و با اضافه کردن اماراتی از جمله مدرسه قرانی ، کتابخانه و آشپزخانه به آن جلوه ی تازه ای داد و تغییرات اصلاحی بعدی را نیز سلطان عبدالله در بنا ایجاد کرد . بعد ها پـــدر ترکیه یعنی مصطفی کمال پاشا ( اتاتورک ) ایاصــــــوفیه را به موزه تغییر داد . جالب است بدانید اولین مهندس معمار دنــــیا که یک بـــنا را برای مقابله با زلزله تقویت کرده است ، سینان ترک بود که توسط ساختن دو مناره در دو طرف ایاصوفیه ، این بنا را در مقابل زلزله و زمین لرزه حفظ کرده و باعث شد تا مهندسان امروزی ایده ی وی را مورد تقدیر و ستایش خود قرار دهند . در زیر گنـــبد ایاصوفیه یک سالن بزرگ قرار گرفته که وضیفه ی تحمل وزن گنبد را به عهده دارد . گنبد بر روی چهار ستون ۱۱۸ یاردی قرار دارد و اندازه ی محوطه ی آن ۲۶۰ در ۲۰ پا است که از سطح زمین ۲۱۰ پا فاصله دارد .
موزاییک ” دسیز ” در قرن ۱۲ الی ۱۳ میلادی به گالری فوقانی بنا اضافه شد . در دوره ی بیزانس این قسمت از بنا به خاندان شاهی و درباریان اختصاص داده شده بود تا از شرقی ترین قسمت آن شاهد اجرای مراسم نماز عشاء باشند . در ابتدا گنبد گالری با موزاییک های پنتکوست و سرافم فرش شده بود ولی پس از زلزله ی ۱۸۹۴ میلادی که باعث فروپاشی گنبد شد اکثرشان نابود شدند . بساری از اهالی ذوق و هنر معتقد اند که این موزاییک ها گنجینه هایی از فرهنگ و هنر دنیای ما بوده است . در فرهنگ مسیحیان از این موزاییک ها برای به ترسیم چهره ی حضرت مسیح (ع) استفاده میکردند که خوشبختانه بقایایی از این موزاییک ها برای ما به یادگار مانده که در آنها چهره های حضرت مسیح همراه با مادرش در آنها به هنرمندانه ترین شکل ممکن طراحی شده است .
با وجود تمامی این حوادث و مشکلات ، ایاصوفیه همچنان پابرجاست که این نشان از عشق مومنان و توجه بی شائبه ی انها به این مکان مقدس میباشد . ایاصوفیه نمونه ی بارزی از هنر باستانیان ما است که از گذشته برایمان به یادگار مانده است .
جزایر گالاپاگوس مجمع الجزایری در ۹۷۲ کیلومتری غرب کشور اکوادور در اقیانوس آرام میباشد و از ۵ جزیره ی اصلی که بسیار به خط استوا نزدیک هستند تشکیل شده است . نام جزایر اصلی آن عبارت است از : ایزابلا ، فرناندینا ، سان کریستوبال ، سان سالوادور و سانتاکروز . این جزایر به عنوان یکی از شگفتی های طبیعی دنیا شناخته میشوند و علاوه بر این ، گالاپاگوس از ۸ جزیره ی کوچک و حدود ۴۰ جزیره ی صخره مانند نیز برخوردار است . بزرگترین شهر مجمع الجزایر گالاپاگوس شهری با نام پورتو آی ارا میباشد که در جزیره ی سانتاکروز واقع شده است . این مجمع الجزایر به عنوان استانی در اکوادور شناخته میشود که حدود ۴۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد و بخاطر دانشمند مشهور چارلز داروین که در قرن نوزدهم به آنجا سفر کرد و جرقه ی نظریه ی تکامل تدریجی انسان در مغزش شعله ور شد بسیار معروف است .
جزایر گالاپاگوس از گونه های قابل توجه گیاهان و جانوران کمیاب برخوردار است و بخاطر دور از دسترس بودن بشر یغماگر همچنان زیبایی طبیعی خود را حفظ کرده است . ناموفق بودن شکارچیان برای شکار در این جزایر باعث شده تا گونه های زیادی از گیاهان و حیوانات مختلف در آنجا رشد کنند . بنابر این گالاپاگوس خانه گونه های بومی و منحصر به فرد زیادی از قبیل شیر های دریایی ، پنگوئن های محلی ، لاکپشت های سبز گالاپاگوس ، دولفین ها ، ایگوآنای دریایی ، مارمولک های گدازه ای ، نهنگ ها و کوسه ها و غیره میباشد . علاوه بر این انواع پرندگان دریایی نظیر کودن های آبی پا ، فلامینگو ها و همچنین پوشش های گیاهی متنوع مانند اسکالسی بومی ، درخت سرخس ، بروملیاس نیز در این جزایر وجود دارند . بعلاوه انواع نادری از پنبه ، گوجه فرنگی ، فلفل ، گل قهر کن نیز در آنجا دیده شده است . زندگی در زیر آب نیز بسیار متنوع و جالب است . در زیر آب میتوان انواع ماهی های بومی و پوشش های گیاهی فراوانی را مشاهده نمود و همین مسئله باعث شده تا گالاپاگوس در زمره ی عجایب زیر آب معرفی شود . فاکتور مهم دیگری که در گستردگی و تکامل گالاپاگوس اهمیت دارد آب و هوای آن میباشد که جزو مناطق گرمسیری و خشک است و تنها در دو فصل درجه حرارت ۱۶ درجه ی سانتیگراد ( ۶۱ درجه ی فارنهایت ) و ۲۸ درجه ی سانتیگراد ( ۸۲ درجه ی فارنهایت ) را دارا است و این دما برای زندگی گونه های مختلف گیاهی و جانوری بسیار مناسب است . حفاظت زیادی که از منطقه میشود باعث شده تا آنجا یکی از گرانبهاترین گنجینه های طبیعی کره زمین و یکی از آخرین پناهگاه های حیات وحش باشد .
جزایر گالاپاگوس در حدود ۵ میلیون سال پیش و در اثر فوران های آتش فشانی شکل گرفته است و تا امروز هم آتش فشان های فعالی در جزایر فرناندینا و ایزابلا وجود دارد . در سال ۱۸۹۲ گالاپاگوس به افتخار کریستوف کلمب به اسم مجمع الجزایر کولون نامیده شد و در سال ۱۹۲۴ اکوادور اولین قوانین حفاظت از جزایر گالاپاگوس را بنیان نهاد . در طول جنگ جهانی دوم دولت اکوادور به ایالت متحده آمریکا اجازه تاسیس پایگاه نیروی دریایی را در یکی از جزایر گالاپاگوس داد . در سال ۱۹۶۴ ایستگاه تحقیقاتی چارلز داروین در جزیره ی سانتاکروز تاسیس شد و در سال ۱۹۷۳ شهر پورتو بارکونیزومورنو به عنوان پایتخت گالاپاگوس بنا نهاده شد . در سال ۱۹۷۸ این جزایر توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی اعلام شد و در سال ۲۰۰۱ اندوخته های دریایی در اطراف گالاپاگوس نیز به این موارد پیوست . با وجود تمهیدات انجام شده برای حفاظت از محیط ، هنوز هم تهدید هایی برای این اکوسیستم وجود دارد که از آن جمله میتوان به گونه های گیاهی و جانوری خارجی نظیر گربه ها و بز های وحشی ، گله ی گاو ها و بز ها و موش های سیاه که به لانه ی لاکپشت ها حمله میکنند و گیاهان را میخورند اشاره نمود . از سال ۲۰۰۷ به بعد تلاش ها برای حفظ مجمع الجزایر گالاپاگوس دو چندان شد تا این اکوسیستم منحصر به فرد برای همیشه از خطر نابودی حفظ باشد .
هرم بزرگ جیزه جزو اولین شگفتی های دنیا است که توسط یونانی ها به هرم بزرگ خوفو و یا هرم بزرگ فرعون خئوپس نیز معروف است . این هرم یکی از عجایب جهان باستان میباشد که از گذشته بیادگار مانده است . سالانه گردشگران بیشماری از سراسر دنیا برای دیدن این بنا به گورستان جیزه که نزدیک به شهر قاهره ( پایتخت مصر ) است سفر میکنند . جرم تقریبی این بنا ۵٫۹ میلیون تن و حجمش ۲٫۶ میلیون متر مکعب تخمین زده میشود . هرم جیزه از سنگ های درخشان و سفید پوشیده شده است و هنگامی که پرتو خورشید به آن میتابد بسان جواهری در زیر نور آفتاب تلالو میکند و این شگفتی نشان دهنده ی کمال طراحی در ساخت بنا در جهان باستان است . گردشگران بسیاری که از هرم بزرگ جیزه بازدید کردند اتفاق نظر دارند که محیطی بسیار معنوی و سرشار از انرژی مثبت در آنجا حکم فرماست و سالانه گروه های مذهبی زیادی بعنوان مکانی معنوی و عرفانی از این بنا دیدن میکنند .
مورخان معتقد هستند که هرم بزرگ جیزه در دوره ی سلسله ی چهارم فراعنه مصر و به فرمان فرعون خئوپس ( ۲۵۶۰ سال قبل از میلاد ) ساخته شده و اتمام آن در حدود بیست سال به طول انجامید . این بنا با ارتفاع ۱۴۶ متری که دارد در حدود ۳۸۰۰ سال بلندترین بنا در کل جهان بشمار میآمد . هرودت ، تاریخ نویس مشهور ، اعتقاد دارد که برای ساخت این بنا به کارگرانی در حدود ۱۰۰۰۰ نفر احتیاج بوده است . پیش از این عقیده بر این بود که این کارگران همگی برده بودند ولی دانشمندان کنونی معتقدند که آنها همگی کارگانی ورزیده و با حقوق و دستمزد بودند که گواه این نظر هم گورستان کارگران است که در نزدیکی جیزه موجود میباشد . این هرم تنها هرم مصری است که هم راه عبور برای بالا رفتن و هم پایین آمدن را دارا میباشد .
عقیده ی عامه بر این اصل استوار است که این مکان مقبره ی فراعنه میباشد ، اما میدانیم هواکش هایی در سراسر بنا وجود دارد که علت این امر هنوز روشن نشده است زیرا مومیایی های فراعنه احتیاجی به این هواکش ها نداشتند و بعلاوه هیچ مومیایی یا هیچ بقایایی از اجساد در داخل این هرم کشف نشده است . این دلایل باعث میشود که بسیاری از مصری شناسان و دانشمندان بر این عقیده ی خود پافشاری کنند که این هرم ها برای اجرای مراسم مذهبی و تشریفاتی و سنتی بکار گرفته میشدند . البته هنوز هم نمیتوان دقیقا علت ایجاد این بنای سمبولیسم را مشخص کرد .
بسیاری از دانشمندان و باستان شناسان احتمال میدهند سنگهایی که در ساخت این بنا مورد استفاده قرار گرفته اند از معادن استخراج میشدند و بعد کارگران آنها را به سوی این مکان منتقل میکردند . نکته ی مهم دیگری که در ساخت این بنا بکار رفته موقعیت آن است . هرم بزرگ جیزه طوری جهت بندی شده است که موقعیت خاص ستاره ها را در حدود ۳۰۰۰ سال پیش نشان میدهد ( ستاره های B-Ursae Minoris و Z-ursae Majoris ) . در داخل هرم سه اتاق وجود دارد که بزرگترین آن در پایین ترین طبقه ی هرم است . جزئیات عجیبی در مورد این اتاق ها وجود دارد که توسط رباتی که مخترع آن یک مهندس آلمانی بنام آقای رادولف گانتن برینک بود کشف شد . تابوت فرعون که از گرانیت قرمز ساخته شده بیش از حد کوتاه است و دانشمندان بر این باورند که این تابوت برای بدن انسان طراحی نشده است .
شفق های قطبی نوعی پدیده ی طبیعی هستند که از نور های رنگی تشکیل شده اند و اغلب در مناطق قطبی زمین و در لایه ی یونوسفر پدیدار میشوند . رومی ها این شفق ها را الهه ی سپیده دم میدانند . یونانی ها به این پدیده باد شمال نیز میگویند ، به این خاطر که معمولا این نور ها فقط در آسمان نیم کره ی شمالی زمین شکل میگیرند و بیشتر در ماه های سپتامبر تا اکتبر و مارس تا آوریل قابل مشاهده هستند . رنگ این نورها معمولا سبز و قرمز کم رنگ است . شکلشان بیشتر بصورت کمان میباشد که نور های موازی آنها را در بر میگیرند . بر اساس نظریه ی بنجامین فرانکلین تشکیل این پدیده به علت تخلیه ی الکتریکی توسط برف و یخ است .
در زیر اسامی بهترین مناطقی که میتوانید از تماشای این پدیده ی طبیعی لذت ببرید نوشته شده است :
تـــــاج محـــــــل توسط امپراطور مغول شاه جهان ( ۱۶۲۸ تا ۱۶۵۸ ) برای ملکه ی خود ” ارجمند بانو بیگم ” ملقب به ممتاز محل که یک شاهزاده ی مسلمان ایرانی بود ساخته شد . نام اصلی این ملکه ارجمند بانو بود ولی خانم های مهم سلطنتی پس از ازدواج باید نام دیگری را برای خود انتخاب میکردند که توسط عموم مردم بکار گرفته می شود . وی بهمراه همسرش برای درهم شکستن شورش های انتخاباتی در برهان پور بسر میبردند که چهاردهمین فرزند خود را بدنیا آورد و بعد از آن از دنیا رفت .
وی در هنگام حیات از همسر خود چهار وعده درخواست کرده بود که بشرح زیر هستند :
- ساختن مکانی به نام تاج محل .
- ازدواج مجدد همسرش .
- با فرزندانش مهربان باشد .
- در هنگام سالگردش به تاج محل بیاید ( این مورد چندان قابل اعتماد نیست ) .
بنا به روایاتی بعد از مرگ ممتاز محل ، شاه جهان خود را در اتاقش حبس کرد و به مدت هشت روز از خوردن غذا امتناع ورزید و بر اثر این انزوا تمام موهای سرش سفید شد . شش ماه بعد هم جسد ممتاز محل را به تاج محل امروزی انتقال دادند . ساخت تاج محل در حدود ۲۲ سال بطول انجامید و از ۲۲۰۰۰ کارگر و ۱۰۰۰ فیل برای حمل و نقل مصالح ساختمانی استفاده کردند . در تزئینات ساختمان از سنگهای قیمتی بسیاری استفاده شده است که از آن جمله میتوان یاقوت کبود ، عقیق قرمز و زمرد سبز را نام برد همچنین از گل های آفتابگردان نیز برای هر چه زیباتر شدن محل استفاده کرده اند . بنابر منابع موثقی معماری تاج محل تلفیقی از معماری ایرانی – اسلامی و آسیای مرکزی است . ساخت تاج محل درحالی در سال ۱۶۴۸ به پایان رسید که هزینه ی بکار رفته شده برای ساخت این بنا در حدود ۳۲ میلیون روپیه ( معادل ۷۵۰۰۰۰ دلار ) هزینه دربر داشته است .
قلعه ی صلاح الدین قاهره یکی از محبوبترین جاذبه های گردشگری در مصر است و بخاطر نسیم خنکی که در ان منطقه می وزد به آن لقب ” گنبد مملو از باد ” را داده اند . تپه ی ماکاتان سال های سال است که بخاطر فزونی بازدیدکنندگانش از اهمیت بالایی برخوردار است و در گذشته توسط فردی به نام عبید که حاکم قلعه بود از یورش صلیبیون محافظت میشد . این بنا شامل مسجد بزرگی بنام های مسجد محمد علی میباشد که بین سالهای ۱۸۲۸ تا ۱۸۴۸ برای یادبود توسان پاشا ، بزرگترین پسر محمد علی که در سال ۱۸۱۶ درگذشت ساخته شد . علاوه بر این مساجد آل نصیر و سلیمان پاشا نیز هستند که جزو اولین مساجدی میباشند که به سبک عثمانی ساخته شده اند . همچنین در قلعه موزه ی نظامی و موزه ی پلیس و مساجد قدیمی نیز وجود دارد که در نمای شرقی قاهره کاملا قابل رویت هستند . این قلعه بجز در زمان حاکم عباسی برای جلوگیری از پیشروی صلیبیون ، هرگز بعنوان پایگاه نظامی مورد استفاده قرار نگرفت .
با استفاده از پیشرفته ترین روشهای آن زمان صلاح الدین و جانشینانش قلعه را با استحکامات غیر قابل نفوذ در حدود یک قرن ساختند . افسانه ای قدیمی در مورد قلعه وجود دارد که میگوید صلاح الدین تکه گوشت هایی را در اطراف قاهره آویزان میکرده که بعد از یک روز فاسد میشدند و فقط در ارگ به مدت چند روز سالم میماندند برای همین قلعه به یک مکان استراتژیک تبدیل شد که میتوانستند چندین روز با ذخیره ی غذایی خود در آنجا زندگی کنند .
صلاح الدین در درون دیوار ها قلعه که ارتفاعی در حدود ده متر و پهنایی در حدود سه متر داشت ، منافذی را کار گذاشته بود که از بالا آمدن سربازان دشمن به داخل قلعه جلوگیری کند . هم اکنون نمیتوان از این مناطق بازدید کرد چرا که پس از صلاح الدین ، انگلیسی ها دست به تخریب اکثر این مکان ها زده اند .
آل کمیل برادر زاده ی صلاح الدین با ساختن دو قلعه ی دیگر ، ارگ را تقویت نمود . برج اسلحه سازی و برج شن – که سه برابر برج اسله سازی بود – را به این جهت ساختند که گذرگاه باریک بین ارگ و تپه ی ماکاتان را تحت کنترل خود قرار دهد . بغیر از این دو برج ، چند برج دیگر نیز در طی قرون مختلف به اطراف ارگ اضافه شد که سه تا از آنها هنوز موجود است . امروزه یکی از جاذبه های اصلی مصر ارگ میباشد و با ساختن و اضافه کردن چندین بنای اسلامی دیگر زیبایی وصف نشدنی را به قاهره داده است .
یکی از عجایب جهانی قرون وسطی برج کج پیزا میباشد که در ناحیه ی توسکانی ایتالیا و در میدان کلیسای جامع شهر پیزا واقع شده است . این برج هم اکنون متمایل به سمت جنوب غربی و در زاویه ی ۳٫۹۷ درجه واقع شده است . در ابتدا قرار بوده که این برج بطور عمود ی ساخته شود اما چون بستر زمین سست و ضعیف بود برج بصورت کج ایستاد . بلندی این برج از سطح زمین در کوتاهترین سمتش ۵۵٫۸۶ متر و در بلندترین قسمت ۵۶٫۷۰ متر میباشد و وزنی در حدود ۱۴٫۵۰۰ تن دارد .
تاریخچه :
بر اساس گفته های ناموثق منشی گالیله ۲ گلوله با جرم های متفاوت را از بالای این برج به طور همزمان رها کرد تا این نظریه که سرعت سقوط اجسام از جرمشان مستقل است را ثابت کند !
برج پیزا که یک اثر هنری نیز هست ساختنش ۱۷۷ سال بطول انجامید و اولین طبقه ی آن در سال ۱۱۷۳ ساخته شد که از سنگ مرمر سفید با ستون های بزرگ و زیبا بود و به قوسهایی منتهی میشد . در سال ۱۱۷۸ بعد از آنکه کار طبقه ی سوم به اتمام رسید به علت پــی ناپایدار و ضعیفش برج نشست کرد و پس از آن ساخت و سازش قریب به یک قرن متوقف شد . در این سال ها برج پیزا در گیر جنگ های جنوا ، لوکا و فلورانس بود و فقط در سال ۱۱۹۸ به طور موقت ساعتهایی را در طبقه ی سوم آن نصب کردند .
مهندسین آن زمان برای آنکه بتوانند کج بودن برج را جبران کنند یک طرف از طبقات آن را از طرف دیگر بلندتر ساختند اما برج به طرف دیگر خم شد . در سال ۱۲۸۴ ساخت برج دوباره متوفق شد تا سال ۱۳۱۹ که طبقه ی هفتم آن را کامل کردند . در سال ۱۳۷۲ شخصی به نام توماس آندره پیزانو هفت زنگ به سبک رومی را برای این برج طراحی کرد که هر کدام از آنها گویای یک نت موسیقی است . نام و وزن هر کدام از زنگها به شرح زیر است :
+) زنگ اول : L’assuna با وزن ۳۶۲۰ کیلوگرم
+) زنگ دوم : Crocifisso با وزن ۲۴۶۲ کیلوگرم
+) زنگ سوم : san ranieri با وزن ۱۴۴۸ کیلوگرم
+) زنگ چهارم : La Terza با وزن ۳۰۰ کیلوگرم
+) زنگ پنجم : La Pasquereccia یا La Giustizia ( از عید پاک میآید زیرا در عید پاک از آن استفاده میکردند ) با وزن ۱۰۱۴ کیلوگرم
+) زنگ ششم : Vespruccio با وزن ۱۰۰۰ کیلوگرم
+) زنگ هفتم : Dal Pozzo با وزن ۶۵۲ کیلوگرم ( در آواخر قرن ۱۸ زنگ جدیدی را بجای این زنگ که شکسته بود قرار دادند )
در سال ۱۹۳۴ بنیتو موسیلینی دستور داد که برج پیزا را بصورت عمودی جابجا کنند اما هرچه بتن زیر آن ریختند بدلیل خاک سست و ضعیف پی آن باز هم بصورت کج ایستاد . در سال ۱۹۶۴ دولت ایتالیا بدلیل اهمیت بسیار زیاد این برج در صنعت گردشگری و برای جلوگیری از واژگونی برج تلاش های بسیار کرد به همین دلیل یک گروه چند ملیتی از مهندسان و ریاضیدانان را گرد هم آورد تا به تبادل نظر درباره ی راهای نگهداری برج بپردازند . نتیجه ی این اقدام بسته شدن درب های برج به روی عموم در حدود ۲ دهه بود تا برج را کمی به سمت راست متمایل کنند تا به زاویه ی امن تری برسد و سر انجام پس از یک دهه کار بر روی برج در سال ۲۰۰۱ درب های برج پیزا به روی عموم باز شد و مهندسین اطمینان دادند که برج تا ۳۰۰ سال یگر همچنان پابرجا خواهد بود .